10 apr Ceza Davalarında sanik avukati ve savcilik arasinda dava anlaşmaları: Hızlı ve Etkin Bir Yargılama Mümkün mü?
Ceza davaları, hem sanık hem de mağdur açısından oldukça yıpratıcı ve uzun süreçler olabilir. Hollanda ceza hukuku sisteminde bu süreci hızlandırmak ve daha öngörülebilir hale getirmek amacıyla son yıllarda ceza davasi süreç anlaşmaları (procesafspraken) giderek daha fazla uygulanmaktadır.
Peki ceza davasi süreç anlaşmaları nedir, nasıl işler ve sizin davanızı nasıl etkileyebilir? Aşağıda bu konuda merak ettiğiniz tüm sorulara yanıt veriyoruz.
Süreç Anlaşması Nedir?
Ceza davasi süreç anlaşması, savcılık (Openbaar Ministerie) ile sanık müdafii arasında yapılan ve ceza yargılamasının nasıl yürütüleceğini belirleyen bir anlaşmadır. Bu anlaşma kapsamında taraflar (ceza dava avukati ve savcilik);
- Hangi olayların ve delillerin tartışılacağına,
- Tanıkların dinlenip dinlenmeyeceğine,
- Talep edilecek cezanın türü ve miktarına,
- İtiraz (temyiz) hakkının kullanılıp kullanılmayacağına
önceden karar verebilir.
Önemli Not: Hâkim, bu anlaşmalarla bağlı değildir. Bağımsız yargı ilkesi gereği, hâkim her zaman kendi değerlendirmesini yapar ve anlaşmanın adil ve hukuka uygun olup olmadığını denetler. Lakin, bunu söylemekle bir, hakimin/hakimlerin cok istisnai durumlarda ancak müdahale ettigini görüyoruz. Kisacasi, mahkemeler taraflar arasinda yapilan sürec anlasmalarin cok büyük oranini onaylamaktadir.
Neden Süreç Anlaşması Yapılır?
Süreç anlaşmaları aşağıdaki nedenlerle tercih edilmektedir:
- Davanın daha hızlı sonuçlanması: Mahkeme süresi kısalır, taraflar daha az yıpranır.
- Belirsizliklerin azaltılması: Sanık, dava süreci ve olası ceza hakkında daha net bilgi sahibi olur.
- Mağdurun korunması: Özellikle hassas dosyalarda, mağdurların tekrar travma yaşamaması için tanık olarak dinlenmelerine gerek kalmayabilir.
- Daha kontrollü bir süreç: Taraflar sürece aktif olarak yön verebilir.
Hukuki Dayanak ve Yargıtay Kararı
Hollanda Yüksek Mahkemesi / Hollanda Ceza Yargitayi (Hoge Raad), 22 Şubat 2022 tarihli kararında süreç anlaşmalarının bazı şartlar dahilinde kabul edilebilir olduğunu belirtmiştir (ECLI:NL:HR:2022:267). Bu şartlar:
- Anlaşma gönüllü ve şeffaf olmalıdır;
- Sanık, sürecin sonuçları hakkında avukatı tarafından tam bilgilendirilmiş olmalıdır;
- Anlaşma, yargı sürecine ve gerçeğin ortaya çıkarılmasına zarar vermemelidir.
Avantajlar ve Riskler
Avantajlar:
- Zaman ve kaynak tasarrufu
- Daha az psikolojik baskı
- Öngörülebilirlik ve istikrar
- Mağdurların daha az etkilenmesi
Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Anlaşmalar şeffaf olmalı, sanığın hakları korunmalıdır.
- Sanığın anlaşmaya zorlanmadığından emin olunmalıdır.
- Hâkim, sürecin adil işleyip işlemediğini titizlikle denetlemelidir.
Hukuki Destek Almak Neden Önemlidir?
Süreç anlaşmaları, sanık açısından ciddi sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle böyle bir anlaşma yapılmadan önce mutlaka uzman bir ceza davalari/hukuku avukatından profesyonel destek alınmalıdır. Avukatınız, anlaşmanın sizin açınızdan avantajlı olup olmadığını değerlendirecek, haklarınızı koruyacak ve sürecin adil şekilde ilerlemesini sağlayacaktır.
Biz Sizin Yanınızdayız
Ceza hukuku alanında uzman ekibimizle, sürecin her aşamasında yanınızdayız. Davanızla ilgili süreç anlaşması yapılıp yapılamayacağını öğrenmek, olası riskleri değerlendirmek ve en iyi hukuki stratejiyi belirlemek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.