30 jul Politie mag smartphone niet zomaar doorzoeken
Gerechtshof Leeuwarden, 22 april 2015
Op grond van het Wetboek van Strafvordering mag de politie een smartphone in beslag nemen en doorzoeken om bewijs te verzamelen tegen een verdachte van een misdrijf. Een smartphone valt onder de term ‘voorwerp’ volgens de wet.
Maar dit gaat niet meer op. Het doorzoeken van een smartphone is in strijd bevonden met het in het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Dit heeft het Gerechtshof Leeuwarden in dit arrest bepaald.
Wet strijdig met artikel 8 EVRM
De ontwikkelingen in de technische wereld zijn zo ver bevorderd dat thans via een smartphone niet alleen toegang wordt verkregen tot verkeersgegevens (oftewel, met wie en wanneer is gebeld en/of geappt), maar ook tot de inhoud van communicatie en privé-informatie van de gebruiker. Het Gerechtshof heeft vastgesteld dat niet bekend is of de politie daarvoor wel de bevoegdheid heeft in het licht van artikel 8 EVRM. Het Gerechtshof stelt dus vast dat in een dergelijk geval sprake is van een ‘zodanig ingrijpende bevoegdheid dat, mede gelet op artikel 1 Sv., de algemene bevoegdheidsomschrijving van artikel 94 Sv. heden ten dage niet meer kan worden aangemerkt als een wettelijk voorschrift dat als voldoende kenbaar en voorzienbaar kan worden aangemerkt bij de uitoefening van de verleende bevoegdheid. Het kan derhalve de toets van artikel 8 EVRM niet (meer) doorstaan.’
Middels dit arrest heeft het Gerechtshof een duidelijk oordeel geveld. Het bewijs dat was verkregen uit de doorzoeking, een WhatsApp-gesprek, wordt daarom uitgesloten als bewijs omdat er sprake is van ‘onherstelbaar vormverzuim’. Overigens was er wel genoeg ander bewijs om de verdachte te veroordelen.
Dit arrest is belangrijk en principieel omdat voor het eerst een rechter in hoger beroep het doorzoeken van de smartphone in strijd heeft geacht met het privacy verdrag, het EVRM. Na dit arrest kan de politie niet meer zonder uitvoerige motivatie en toestemming een smartphone doorzoeken onder het mom van waarheidsvinding.